ویترین بازی: The Longest Journey - مجله تور یک روزه

اواخر دهه نود میلادی با ظهور گسترده کنسول های بازی مثل پلی استیشن، پلی استیشن 2 و ایکس باکس گره می خورد. شرکت های بازی سازی هم که فروش شگفت انگیز این کنسول ها را دیده بودند، بی خیال ساخت بازی برای کامپیوتر می شوند. بازی ها یا استودیوهای مستقل، پدیده ای بسیار جدید هستند و تا همین یک دهه پیش، بدون وجود یک شرکت تهیه نماینده بزرگ، هیچ پروژه ای شکل نمی گرفت. به همین دلیل هم بازی ها برای پلتفرم هایی ساخته می شدند که ظرفیت فروش بیشتری داشتند. در نتیجه ساخت بازی روی کنسول ها، محبوب ترین سبک های بازی دهه نود که تعیینا برای کامپیوتر ساخته می شدند، به تدریج کنار گذاشته شدند. اکشن های اول شخص و بازی های ماجراجویی دیگر تمرکز شرکت های بازی سازی نبودند. در این میان تعدادی شرکت اروپایی که هنوز با ورود کنسول ها کنار نیامده بودند و با جدیت به ساخت بازی برای کامپیوتر پافشاری می کردند، تجربه های ماجراجویی متفاوت خودشان را ارایه دادند. بازی هایی مثل سایبریا، آینه سیاه و صد البته سری باز ی های The Longest Journey تعدادی از باقی مانده های سبک ماجراجویی بودند که توانستند در دوره حکمرانی کنسول ها، دوام بیاورند.

در واقع The Longest Journey را باید به عنوان پایه و اساس بازی های ماجراجویی مدرن نگاه کنیم. بازی های ماجراجویی کلاسیک، برای مخاطب خاص خود ساخته می شدند. مخاطبان بازی های ماجراجویی از سازندگان آن ها معماهایی بسیار سخت می خواستند؛ معماهایی که در غیاب اینترنت، چند ماهی با آن ها کلنجار بروند. با این حال، رگنار تورنکوییست (Ragnar Tornquist) با طولانی ترین سفر، بازی های ماجراجویی را برای وسیع ترین مخاطب ممکن ساخت. تورنکوییست که پیش از طولانی ترین سفر، یکی دو بازی اکشن ساخته بود، تصمیم گرفت تا به قول خودش دست به خلق سبک جدیدی از بازی های ماجراجویی بزند. این طراح و نویسنده نروژی معتقد بود که بازی های ماجراجویی اشاره و کلیک کلاسیک دیگر جواب نمی دهند، ولی نباید آن ها را کنار گذاشت، بلکه باید با استفاده از سیستم های گیم پلی روز و گرافیک پیشرفته، مخاطب را به سمت آن ها جذب کرد. رگنار تورنکوییست گفت که می خواهد اولین بازی ماجراجویی مدرن را بسازد و ساخت The Longest Journey را در شرکت نروژی فانکام آغاز کرد.

به راحتی می توانیم The Longest Journey را آخرین بازی ماجراجویی نسل خود بنامیم. زمانی که این بازی در سال 1999 وارد بازار شد، بازی ماجراجویی بزرگ دیگری وجود نداشت. پلی استیشن چند سالی بود که حسابی گل نموده و جریان حرکت بازی ها به سمت اکشن شدن هم آغاز شده بود. یک سال قبل از عرضه The Longest Journey شاهد عرضه گریم فاندانگو بودیم. منتقدان چپ و راست از گریم فاندانگو تعریف کردند، ولی بازی حتی پس از یک دهه نتوانست فروش خود را به نصف فروش تخته گاز (Full Throttle)، بازی قبلی تیم شیفر، برساند. مخاطبان بازی های ویدیویی دیگر بازی های سبک ماجراجویی را تحویل نمی گرفتند. با این حال، نه تنها منتقدان و بازی نماینده ها حسابی از The Longest Journey راضی بودند، بلکه بازی فروش بسیار خوبی کرد؛ موضوعی که هرگز برای یک بازی ماجراجویی محض، قابل پیش بینی نبود. اغراق ننموده ایم اگر موفقیت The Longest Journey را به داستان و جهانسازی شگفت انگیز آن نسبت دهیم.

طولانی ترین سفر پیش از اینکه بخواهد یک بازی ماجراجویی بزرگ باشد و حول معماهایش طراحی شود، داستانی شگفت انگیز داشت. داستان طولانی ترین سفر را به خوبی می توانیم با فیلم هایی مثل داستان بی انتها (The Neverending Story) مقایسه کنیم؛ یعنی داستانی حماسی، طولانی و بسیار بزرگ که مخاطب به سادگی می تواند با آن ارتباط برقرار کند و خودش را در بخش های مختلف آن قرار دهد. با این حال برخلاف داستان بی انتها، طولانی ترین سفر قصه ای برای مخاطب بزرگسال تعریف می نماید.

آپریل رایان، شخصیت اصلی طولانی ترین سفر، دخترک دانشجویی است که به دور از خانواده و برای تحصیل هنر، به شهری بزرگ سفر کرد. بازی هم در ابتدای کار شما را در نقش آپریل، وارد جهانیی بسیار عادی می نماید و از شما می خواهد که ضمن حل تعدادی معما، با شخصیت های مختلف بازی و جهانی آن آشنا شوید. داستان بازی، آینده ای نزدیک را به تصویر می کشد. شهر اصلی بازی عناصری علمی-تخیلی دارد، مثل کامپیوترهای فوق پیشرفته، ماشین های پرنده، منشی های هوشمند و دستگاه هایی که شاید امروزه وجودشان برای ما عادی باشد، ولی در زمان عرضه بازی، کاملا غریبه به نظر می رسیدند. علم و تکنولوژی و دستاوردهای حاصل از آن ها، به بخشی از زندگی انسان تبدیل شده اند. در عین حال، جهانی بازی کاملا برای مخاطب آشنا به نظر می رسد. محیط ها کاملا واقعی و باورپذیر هستند. شخصیت های مختلفی که با آن ها برخورد می کنید، شما را به یاد افراد دور و اطراف تان می اندازند و اهدافی هم که بازی در ابتدا برای تان تعیین می نماید، بسیار شبیه به زندگی روزمره یک دانشجو می مانند. تمام این ها باعث می شود تا به خوبی با جهانی بازی رابطه برقرار کنید و آن را آشنا بدانید. با این حال، به هیچ وجه نمی توان از مخاطب عام انتظار داشت تا چنین قصه ای را دنبال کند؛ قصه ای که تفاوتی با زندگی او ندارد. اگر با یک فیلم مستقل فرانسوی سر و کار داشتیم، می توانستیم چنین قصه ای را درک کنیم، ولی طولانی ترین سفر قرار است یک قصه فانتزی حماسی باشد. به همین دلیل هم طولی نمی کشد تا داستان بازی عناصر عجیب و غریب خود را رو می نماید.

در همین حین که ظاهرا در نقش آپریل رایان مشغول زندگی در جهانی عادی و اتمام پروژه های دانشگاه خود هستید، اتفاقات عجیب و غریبی می بینید. از کابوس های مبهم گرفته تا شخصیت هایی که دیالوگ های عجیب مقابل تان می گذارند. درست مثل آپریل، شما هم به عنوان مخاطب سردرگم می شوید و می خواهید ریشه این اتفاقات عجیب را پیدا کنید. نمی خواهیم از قصه بازی چیز زیادی بگوییم، چون ترجیح می دهیم همه چیز را خودتان تجربه کنید، ولی نمی توانیم به اولین مکاشفه بازی هم اشاره نکنیم.

طی اتفاقاتی ناشناخته، آپریل رایان سر از جهانیی دیگر در می آورد و این جاست که بازی، جهانی بسیار جالبی که خلق نموده است را رو می نماید. آپریل متوجه می شود که در واقع، جهان شامل دو بعد مختلف است؛ دو بعد که مدت ها پیش در راستای حفظ تعادل جهان از یکدیگر جدا شده اند. یک جهان بر اساس علم و منطق کار می نماید و جهانی دیگر، بر اساس جادو و موجودات جادویی.

زمانی که برای اولین بار به جهانی جادویی (که آرکیدیا نام دارد) پای می گذارید، با سبک و سیاق ظاهری کاملا متفاوتی نسبت به شهری که در آن قرار داشته اید، روبرو می شوید. چند ساعتی را مشغول گشت و گذار در جهانیی مدرن و شهری بوده اید و ناگهان وارد یک بازار جادویی شده اید؛ بازاری که پر است از موجودات عجیب و غریب و پدیده هایی که امکان وجودشان را متصور نمی شدید. پا به پای آپریل و به عنوان یک غریبه با جهانی جادویی و جدیدی که مقابل تان گذاشته شده است، آشنا می شوید.

از این نقطه به بعد، برای حل معماهای بازی و پیشبرد داستان، احتیاج به سفر بین دو جهانی مختلف دارید. کشف ناشناخته های بازی ناگهان آن قدر برای تان جذاب می شود که دیگر نمی توانید از پای آن بلند شوید. مطمئنا می توانید پیش بینی کنید که آپریل رایان قرار است به قهرمان بزرگی تبدیل شود و شما هم او را در سفر بلند و بالایی که پیش می گیرد، دنبال کنید.

آپریل رایان، به عنوان دختری عادی که انتظار هیچ نوع اتفاق بزرگ، هیجان انگیز و غیرعادی را در زندگی اش ندارد، به شخصیتی شگفت انگیز برای دنبال کردن یک قصه فانتزی تبدیل می شود. بازی هم قصه خود را به بهترین شکل ممکن و به دور از پیچیدگی های معمول قصه های فانتزی برای تان تعریف می نماید. دیالوگ ها به شدت ساده و روان و شبیه به صحبت های روزمره افراد هستند؛ حتی در جهانی جادویی آرکیدیا. همین موضوع باعث می شود تا جهانی بازی برای تان بسیار واقعی به نظر برسد. قصه طولانی ترین سفر به زیبایی تمام می شود؛ طوری که انتظار ندارید دنباله ای برای آن ببینید. با این حال موفقیت و محبوبیت بازی منجر به ساخت دنباله هایی برای آن می شود؛ طوری که در واقع قصه این بازی نهایتا 16 سال بعد به انتها می رسد. جهان و قصه شگفت انگیز طولانی ترین داستان و دنباله های آن یعنی دریم فال، از بهترین تجربه های صنعت بازی هستند. البته که هیچ چیز بی نقص نیست و متاسفانه گیم پلی طولانی ترین سفر هرگز هم سطح قصه آن حرکت نمی نماید.

در ابتدا گفتیم که رگنار تورنکوییست، طراح طولانی ترین داستان، قصد داشت تا سبک ماجراجویی را برای مخاطبی گسترده تغییر دهد، ولی این بازی هم شبیه به دیگر ساخته های هم سبک زمان خود، معمای بی منطق کم ندارد. برای حل تعدادی از معماهای بازی، باید چند آیتم کاملا بی ربط را از گوشه و کنار بازی پیدا کنید، آن ها را با هم ادغام کنید، عجیب ترین چیزی که حتی در ذهن تان تصور نمی کردید را بسازید و از آن برای پیشرفت بهره ببرید. تمام معماهای بازی هم بد نیستند، ولی بعضی از آن ها شما را مجبور می نمایند تا ساعت ها وقت خود را به کلیک کردن روی پیکسل به پیکسل هر صفحه هدر دهید. بعضی از آیتم ها را فقط در صورتی به دست می آورید که برای مثال فلان آیتم را پیش یک کاراکتر ببرید، از او چیز دیگری بگیرید، آن را به دستگاهی بدهید تا یک آیتم دیگر به شما دهد و نهایتا آن را با یک آیتم دیگر ادغام کنید تا آن چه می خواستید را به دست آورید. چنین روندی به خودی خود بد نیست، به شرطی که بازی نکات لازم را به صورت بصری یا به وسیله قصه و دیالوگ ها به شما ارایه دهد. البته که معماهای بسیار خوب هم در طولانی ترین سفر پیدا می شوند، ولی اگر بخواهیم نگاهی کلی به معماهای این بازی، به عنوان یک بازی در سبک ماجراجویی بیاندازیم، به راحتی می توانیم بگوییم بازی در این زمینه حرفی برای گفتن ندارد. در واقع معماهای بازی بخش لذت بخش آن نیستند و جریان داستان و شخصیت های آن هستند که در خاطرتان می مانند؛ نه لذتی که از حل معماهای بازی و چالش های آن داشته اید.

جهانی فانتزی طولانی ترین سفر بی شباهت به قصه های فانتزی معروف نیست و کاملا واضح است که سازندگان بازی، از آثار بزرگی مثل ارباب حلقه ها یا جنگ ستارگان الهام گرفته اند؛ طوری که حتی نام یکی از فصل های بازی از روی کتاب هابیت انتخاب شده است. تورنکوییست به عنوان نویسنده اصلی بازی و تیم او، کوشش نموده اند جهانیی فانتزی با الهام از بزرگترین های این سبک بسازند و از پس این هدف خود به خوبی برآمده اند.

حس ماجراجویی که طولانی ترین سفر به مخاطب خود می دهد، در بازی های زیادی پیدا نمی شود. به هنگام توصیف قصه کلی بازی از داستان بی انتها یاد کردیم و بازی طولانی ترین سفر هم با اینکه محتوایی مناسب افرادی با سن و سال نسبتا بالاتر دارد، ولی بدون شک بیشتر به مذاق مخاطب نوجوان خوش خواهد آمد. مطمئنا همزاد پنداری و ارتباط برقرار کردن با آپریل رایان به عنوان یک دخترک دانشجو، برای مخاطب نوجوان بسیار راحت تر است و ماه هم هنگامی که طولانی ترین سفر را تجربه می کردیم، تعیینا سن و سال زیادی نداشتیم. دنباله های طولانی ترین سفر، یعنی دو بازی Dream: The Longest Journey و Dreamfall Chapters بسیار تیره و تاریک تر از بازی اول هستند؛ انگار که بالاتر رفتن سن سازندگان بازی روی قصه و جهانی آن هم تاثیر گذاشته است.

مخاطب نوجوان امروز مطمئنا سلیقه متفاوتی نسبت به نوجوانان دوره داستان بی انتها و جنگ ستارگان دارد، ولی نکته بسیار جالب طولانی ترین سفر این است که این بازی می تواند هر دو گروه را راضی و شگفت زده کند.

با اینکه عرضه طولانی ترین سفر به بیست سال پیش بازمی شود، ولی هنوز هم از نظر گرافیکی و مکانیکی قدیمی نشده است و به راحتی می توان از آن لذت برد. اگر ذره ای از قصه های فانتزی لذت می برید، پیشنهاد می کنیم ده پانزده ساعتی وقت بگذارید و The Longest Journey را تجربه کنید. ما قول می دهیم که پشیمان نخواهید شد.