مقایسه مزد ساعتی کارگران در 16 کشور، حقوق ها به دلار چقدر می شود؟ - مجله تور یک روزه

به بیان ساده تر هرچند حقوق و دستمزد در ایران بسیار پایین بوده و سالیان متمادی این مسئله به یک چالشی در بازار کار تبدیل شده اما در بخش هزینه ها نیز شاغلان ایرانی تفاوت هایی با نیروی کار کشورهای با دریافتی بالا دارند به نحوی که احتمالا میزان هزینه های زندگی در بسیاری از کشورهای صنعتی نسبت به ایران بالاتر است ولی دریافتی ها می تواند آن را پوشش دهد.

در عین حال، آمارهای موجود بانک دنیای نشان می دهد که به صورت کلی میزان درآمد سرانه در ایران نسبت به برخی دیگر از کشورها پایین تر بوده و این مسئله ارتباط مستقیمی با قدرت خرید خانوار خواهد داشت. در مسئله دستمزد وقتی می توان شکاف موجود دخل و خرج را واضح تر دید که بدانیم میزان هزینه های خانوار شهری در سال جاری دستکم 3 میلیون تومان و دریافتی بیشتر شاغلان مشمول قانون کار بین یک تا یک میلیون و 200 هزارتومان بنا به اظهار مقامات وزارت کار است.

کارشناسان بازار کار می گویند ساعت کار اجباری در کنار نرخ پائین دستمزد دو عامل تاثیرگذار در نرخ بهره وری نیروی کار در ایران هستند. با وجود اعلام بالا بودن تعطیلات در ایران، ساعت کار اجباری در ایران از بیشتر کشورهای دنیا بیشتر است، در حالی که این تصور به صورت مکرر القا می شود که تعطیلات ایرانیان از همه جای دنیا بیشتر است و تعطیلات بیش از حد، مانع از رشد چرخ های اقتصادی کشور می شود.

سهم مزد از قیمت تمام شده کاهش یافت

نتایج یک مطالعه جدید در بررسی تطبیقی ساعت کار اجباری در ایران و سایر کشور ها نشان می دهد که کشور فرانسه با 35 ساعت کار در هفته، کمترین میزان کار اجباری را دارد. این رقم در ایران 44 ساعت در هفته است، در حالی که در فقدان اجرای اصولی قانون کار، بسیاری از کارگاه ها، کارگران را بدون اضافه کاری یا با اضافه کاری برای ساعات بیشتری به کار می گیرند.

کارگران در استرالیا، انگلیس، بلژیک و دانمارک نیز 38 ساعت در هفته کار می کنند. همچنین ساعت کار اجباری در ایرلند 39 ساعت، در هلند 40 ساعت، آلمان 40.5 ساعت، کانادا 40 ساعت، کره 40 ساعت، ژاپن 40 ساعت و اسپانیا 40 است. ساعت کار اجباری در آمریکا نیز 40 ساعت در هفته است. بنابراین ساعت کار اجباری در بیشتر کشورهای دنیا 40 ساعت است، به جز شماری از کشورهای دنیا سوم که ساعت کار اجباری در آنها عمدتا 44 یا 48 ساعت است.

جالب اینکه اغلب کشورهای نامبرده شده تعداد تعطیلی بیشتری در سال نسبت به ایران دارند. از طرف دیگر، گزارش مراجع بین المللی از نرخ دستمزد در سراسر دنیا، از پایین بودن حداقل دستمزد نیروی کار ایرانی نسبت به دستمزد دریافتی نیروی کار در سایر کشور ها خبر می دهد. کارگران ایرانی برای یک ساعت کار در هفته دستمزدی بالغ بر 1.12 دلار دریافت می کنند، در حالی که نرخ دستمزد در بیشتر کشورها بیش از 5 دلار برای هر ساعت است.

بنا به اذعان وزارت کار، سهم دستمزد در هزینه تولید از 13.2 درصد در سال 76 به 7.5 درصد در سال 90 کاهش پیدا کرده است. روشن است که با افزایش دستمزد کمتر از نرخ رسمی تورم و هزینه سبد معیشت میانگین یک خانواده در سالیان گذشته، این درصد کمتر نیز شده است. وزارت کار در سال 92 اعلام کرده بود که 60 درصد از کارگران کمتر از 600 هزار تومان حقوق دریافت می کنند؛ بدین ترتیب دستکم 60 درصد از کارگران ایرانی در سال 92 کمتر از حداقل های قانونی مصوب وزارت کار حقوق دریافت می کردند.

بر پایه جدیدترین اعلام سازمان تامین اجتماعی، تعداد بیمه شده های مستقیم بالغ بر 13 میلیون و یکصدهزار نفر است و از این تعداد 80 درصد یا حداقل بگیر هستند یا در نزدیکی این عدد سر می کنند و از طرف دیگر 60 درصد مخارج سازمان از محل سهم بیمه همین 80 درصد در حال تامین است. این یعنی اگر به فکر جبران کاهش نرخ دستمزد نباشیم آینده سازمان تامین اجتماعی نیز به مخاطره خواهد افتاد.

نرخ دستمزد در سایر کشور ها

بنا بر گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، دستمزد دریافتی کارگران در استرالیا 9.54، بلژیک 8.57، ایرلند 8.46، فرانسه 8.24، هلند 8.2، آلمان 7.19، کانادا 7.18، انگلیس 7.16، آمریکا 6.26، کره 5.85، ژاپن 5.52 و اسپانیا 5.37 دلار در ساعت است.

همچنین نرخ دستمزد در کشورهای بحران زده پرتغال و یونان 4.4 دلار برای هر ساعت است، یعنی حدود چهار برابر دستمزد کارگر ایرانی. نرخ دستمزد در کشور ترکیه نیز 49.3 دلار در ساعت است. اما شاید گفته شود که متناسب با پایین بودن نرخ دستمزد در ایران، هزینه ها نیز پایین تر است. درآمد سرانه شاخص مناسبی برای قیاس قدرت خرید مردم در کشورهای مختلف است.

بانک دنیای درآمد سرانه ایرانیان در سال 2014 را 5 هزار و 443 دلار اعلام کرده است، در حالی که درآمد سرانه کشورهای همسایه نظیر جمهوری آذربایجان 7 هزار و 884، بحرین 24 هزار و 855، عراق 6 هزار و 420، عمان 19 هزار 309، عربستان 24 هزار و 161 و ترکیه نیز 10 هزار و 515 دلار است.

بر پایه این گزارش، درآمد سرانه کشورهای استرالیا، بلژیک، ایرلند، فرانسه، هلند، آلمان، کانادا، انگلیس، آمریکا، کره، ژاپن و اسپانیا به ترتیب 61 هزار و 925 دلار، 47 هزار و 352 دلار، 54 هزار و 374 دلار، 42 هزار 732 دلار، 52 هزار و 172 دلار، 47 هزار و 821 دلار، 50 هزار و 235 دلار، 46 هزار و 332 دلار، 54 هزار و 629 دلار، 27 هزار و 970 دلار، 36 هزار و 194 دلار و 29 هزار و 767 دلار اعلام شده است.

وضعیت درآمد سرانه

در حالی که نرخ دستمزد در کشورهای پیشرفته دست کم پنج برابر دستمزد ایرانیان معین می شود، قدرت خرید آنها نیز به همین قیاس بیشتر است. این شکاف بین ایران و کشورهای همسایه نیز دیده می شود و اگر از درآمد سرانه نجومی کشورهای همسایه صاحب نفت چشم پوشی کنیم که ما نیز دارای همین ذخائر بوده و علاوه بر آن یکی از بزرگترین دارندگان گاز طبیعی هستیم، کشورهای ترکیه و آذربایجان نیز درآمد سرانه بیشتری از ایران دارند.

بانک دنیای می گوید درآمد مردم در کشورهایی که درآمد سرانه ای پایین تر از 4 هزار و 126 دلار دارند، پایین است؛ درآمد مردم در کشورهایی که درآمد سرانه شان بیش از 4 هزار و 126 و کمتر از 12 هزار و 735 دلار قرار می گیرد، متوسط است و درآمد مردم در کشورهایی که درآمد سرانه ای بیش از 12 هزار و 735 دلار دارند، بالا است. براساس درآمد سرانه ایرانیان در سال 2014، درآمد ایرانیان کمتر از متوسط است و قدرت خرید آنها از بیشتر کشورهای دنیا پایین تر است.