بورس ترسناک نیست، اگر این ده نکته را بدانیم! - مجله تور یک روزه

البته تمام زندگی با بده بستان ریسک و بازده همراه است و بورس هم از این قاعده مستثنا نیست: همواره خوشی با سختی همراه می گردد. مشکل اینجا است که بیشتر مردم چیزی در خصوص خوشی ها و سختی های بورس نمی دانند. برای آن ها ورود به بورس، مثل وارد شدن به غاری تاریک است.

اما حقیقت چیز دیگری است. معامله سهام آن قدرها که به نظر می رسد کار ترسناکی نیست. در این مقاله قصد داریم به ده نکته اشاره کنیم که حرکت در این راستا را برای شما آسان تر کند.

1- معامله سهام یک حرفه است

یادگرفتن حرفه نجاری غیرممکن نیست. آرایشگرها از یک سیاره دیگر نیامده اند. هر کس می تواند وقت بگذارد و نویسندگی را بیاموزد. معامله سهام هم یک شغل است و مثل هر شغل دیگری می توانید آن را یاد بگیرید. خوش بختانه منابع علمی خوب و مفیدی هم در این زمینه وجود دارد. حتی منابع مجانی موجود در اینترنت.

نکته مهم اینجا است که این حرفه چندان سخت نیست. اگر با چهار عمل اصلی آشنایی دارید و حوصله دارید برای مطالعه وقت بگذارید، می توانید شرکت ها را تحلیل کنید و گزینه های خوب را پیدا کنید.

2- قیمت بالا الزاما نشانه خوبی نیست

بیشتر تازه کارها از سهم هایی که قیمتشان نزولی است پرهیز می نمایند و وقتی یک سهم رشد می نماید به خرید آن علاقه مند می شوند. حقیقت آن است که رشد %4.9+ در یک روز وسوسه خرید ایجاد می نماید، اما تضمینی وجود ندارد که این فرایند به همین شکل ادامه داشته باشد.

نمی توانید تمام اطلاعاتی را که احتیاج دارید، از روی تابلو معاملاتی بخوانید.

برعکس این گزاره هم صادق است. کاهش قیمت یک سهم نشانه بدی نیست. اگر به این نتیجه رسیده اید که در یک شرکت موقعیت خوب سرمایه گذاری وجود دارد، اما قیمتش در چند روز گذشته نزولی بوده، معنی اش این نیست که سهام این شرکت را نخرید. یا اگر مالک آن هستید، سهام خود را بفروشید. به خصوص در نخستین ماه های ورود به بورس ضروری است خود را از هیجان های روزانه دور نگه دارید.

3- سهم 1000 تومانی گران و سهم 100 تومانی مقرون به صرفه نیست

وقتی برای خرید تلفن همراه به بازار می روید، به سادگی می توانید قیمت گوشی ها را با هم مقایسه کنید و بفهمید گوشی 5 میلیون تومانی گران و گوشی 500 هزارتومانی مقرون به صرفه است. البته احتمالا می دانید که گرانی یا مقرون به صرفهی یک گوشی بی علت نیست. گوشی گران تر، به احتمال زیاد دستگاه بهتری است.

قیمت هر سهم را فراموش کنید. سوالی که باید به آن پاسخ دهید این است که آیا تمام شرکت به این قیمت می ارزد یا نه؟

اما در خصوص سهام اساس کار به این سادگی نیست. سهم 1000 تومانی بهتر از سهم 100 تومانی نیست. مثلا شرکت ملی صنایع مس ایران را در نظر بگیرید. این شرکت 12 هزار میلیارد تومان ارزش دارد. شرکت را در قالب 60 میلیارد سهم در بازار عرضه نموده اند. پس قیمت هر سهم 200 تومان است. (ممکن است قیمت امروز متفاوت باشد. این اعداد فقط برای مثال هستند.) اگر این شرکت به 6 میلیارد سهم تقسیم شده بود، قیمت هر برگه سهم 2000 تومان می شد. اما ارزش شرکت ملی مس هیچ تغییری نمی کرد.

قیمت هر سهم را فراموش کنید. سوالی که باید به آن پاسخ دهید این است که آیا این شرکت 12 هزار میلیارد تومان می ارزد یا نه؟

4- وقتی سهام یک شرکت را می خرید، آن شرکت را خریده اید

همان طور که گفتیم در بازار سرمایه، شرکت ملی مس را به 60 میلیون قسمت تقسیم نموده اند و هر کس می تواند یک یا چند قسمت از این شرکت را بخرد. اگر 6 میلیون سهم ملی مس (فملی) خریداری کنید، فقط مالک یک ورق کاغذ نمی شوید. بلکه ده درصد شرکت با تمام دارایی ها، بدهی ها، وجوه نقد، سودها و زیان ها، محصولات، موجودی انبار و… از آن شما می گردد.

حتی هستند سهام دارانی که قبل از خرید سهم، از شرکت بازدید می نمایند. در خصوص آن پرس وجو می نمایند. راجع به تیم مدیریتی آن اطلاعات جمع می نمایند. درست مثل وقتی که می خواهید یک خودروی نو خریداری کنید. اگر در خصوص خودرو تحقیق نکنید، ممکن است خیلی خوش شانس نباشید و سرتان کلاه برود.

با خرید سهام مالک بخشی از یک شرکت می شوید.

حالا فرض کنید می خواهید با ده نفر از دوستانتان به طور شریکی ماشین خریداری کنید. آیا در این حالت یک دهم معمول در خصوص این ماشین تحقیق می کنید؟ خیر. شما باز هم مجبورید تمام ماشین را آنالیز کنید، گویی می خواهید به تنهایی آن را خریداری کنید.

در خصوص سهام هم وضع به همین شکل است. اگر می خواهید یک برگه از سهام همراه را خریداری کنید باید در خصوص تمام شرکت ارتباطات سیار ایران تحقیق کنید. از خود بپرسید آیا همراه اول آن شرکتی است که می خواهید مالکش باشید؟

5- هیچ تضمینی وجود ندارد

عظیم ترین اشتباه تازه واردها این است که بازار سرمایه را با بازار پول اشتباه می گیرند. آن ها فکر می نمایند بورس چیزی شبیه به بانک است: پولت را در بورس می گذاری و سود خوبی می گیری، فقط ممکن است پولت را بخورند! این تصور به طور کامل اشتباه است.

در بازار سرمایه، شما پولتان را جایی نمی گذارید. بلکه با پول خود چیزی می خرید که قرار است برایتان کار کند و پول در بیاورد. در این صورت پول شما به امانت دست یک شرکت نیست. شما پول خود را داده اید و بخشی از یک شرکت را گرفته اید.

در بازار سرمایه، پول شما به امانت دست یک شرکت نیست. شما پول خود را داده اید و بخشی از یک شرکت را خریده اید.

حالا قرار است این شرکت کار کند، سود کند و شما هم سود خود را بردارید. ممکن است شرکت خوب کار کند و ارزش آن در چشم مردم بیشتر گردد. در این صورت می توانید دارایی خود را بفروشید. این بار هم شما پولتان پس نگرفته اید، سرمایه خود را فروخته اید.

6- در بورس سود نقدی هم وجود دارد

گفتیم که سهام یک شرکت، یعنی بخشی از دارایی آن. اما معنی این حرف این نیست که از بورس نمی توانید پول نقد دربیاورید. برخی از مردم فقط چند برگه سهم می خرند و امید دارند که سهام خود را گران تر از قیمت خرید، بفروشند. حقیقت آن است که باوجود کاهش قیمت سهم، هنوز هم می گردد سود کرد.

معمولا در انتها هرسال شرکت ها سود خالص خود را محاسبه می نمایند و بعد سود هر سهم را به دست می آورند. به این عدد EPS یا Earnings Per Share می گویند. درصدی از این سود (بسته به تصمیم هیئت مدیره) بین سهام داران تقسیم می گردد. به این سود، سود تقسیمی (DPS) یا Dividend Per Share می گویند. درواقع شما برای دریافت این سود تقسیمی است که سهم می خرید. گران شدن خود سهم یک اثر جانبی برای سرمایه گذاری شما است. پس ضروری است قبل از خرید بدانید که در طول یک سال چقدر سود دریافت می کنید.

7- سبد خود را متنوع کنید

حتی عظیم ترین تحلیل گرها هم در خصوص آینده سهم ها مطمئن نیستند. آن ها وقتی به استخدام شرکت های سرمایه گذاری درمی آیند، سعی می نمایند از سهم های مختلفی بخرند که ریسک یکدیگر را پوشش می دهند. به خصوص اگر سهم ها از صنایع مختلف انتخاب شوند، ریسک سرمایه گذاری کم تر خواهد بود.

البته توجه کنید که این یک قاعده کلی نیست. در شرایطی خاص ممکن است سرمایه گذاران جذب یک صنعت خاص شوند. مثلا شاید سهام شرکت های پتروشیمی یا فلزات اساسی را بخرند. اما آن ها به امید بازدهی بیشتر، ریسک بیشتری را به جان می خرند.

نکته دیگر این است که متنوع سازی مختلط (سهام از صنایع مختلفی که شرایط متفاوت دارند) تنها یکی از شیوه های متنوع سازی است. سهامداران با روحیه های متفاوت ممکن است انواع دیگر تنوع مثل متنوع سازی عمودی یا افقی را هم انتخاب نمایند.

متنوع سازی مختلط تنها یکی از شیوه های متنوع سازی است. سهامداران با روحیه های متفاوت ممکن است انواع دیگر تنوع را انتخاب نمایند.

همین که یک سرمایه گذار بجای خرید سهام یک شرکت فولادی، چند شرکت فلزی را در پرتفوی خود قرار می دهد، سبد خود را متنوع نموده است. همین طور سهامداری که شبیه به یک زنجیر از اکتشاف معدن، تا فراوری فولاد و حتی خودروسازی و لیزینگ را در سبد خود قرار می دهند تا تمام سود بالادست و پایین دست را در اختیار بگیرند.

این که به چه روشی سبد خود را متنوع کنید به روحیه خودتان بستگی دارد. اما مهم است که یک سیاست برای متنوع سازی داشته باشید.

8- در بورس موارد کم ریسک هم وجود دارد

اگر خرید وفروش سهام شغل شما نیست، شاید فرصت نکنید صورت های مالی شرکت های مختلف را مطالعه کنید، به محاسبه نسبت های مالی بپردازید، اخبار شرکت ها را بخوانید و بعد از خرید، از پرتفوی خود پاسداری کنید.

اما معنای این حرف این نیست که شما نمی توانید به بازار سرمایه وارد شوید. موسسه هایی وجود دارند که با استفاده از متخصص های حرفه ای، با سرمایه ای هنگفت، به طور تمام وقت بازار را زیر نظر گرفته اند.

تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذارید.

اگر کد بورسی گرفته اید و قصد دارید آنلاین خرید وفروش کنید، می توانید از صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) بهره ببرید. این صندوق ها می توانند با عایدی ثابت یا صندوق سهام باشند. طبیعی است که به خاطر ریسک کم تر این واحدها، باید انتظار بازدهی کم تری هم داشته باشید. اما دست کم مطمئن هستید که پول شما در حرارت معاملات سهام تبخیر نخواهد شد.

9- نگاه بلندمدت داشته باشید

بیشتر مردم با نحوه سرمایه گذاری در بانک آشنایی دارند. آن ها برای بازدهی بیشتر پول خود را به صورت یک ساله، پنج ساله و ده ساله در بانک می گذارند. معمولا سود سپرده کوتاه مدت ناچیز است. اما همین آدم ها با ورود به بورس توقع دارند در یک ماه بتوانند به سود سالانه بانک برسند.

یک شرکت خوب که به طور منظم سود تقسیم می نماید، در یک دوره 5 تا 10 ساله تمام پولی که سرمایه گذاری نموده اید را به طور نقدی به شما باز می گرداند. بعد از آن، قیمت سهم هرقدر که شده باشد، از نظر حسابداری سود نموده اید. البته از نظر مالی سود شما باید بیشتر از بهره بانکی باشد. در غیر این صورت می توانستید با گذاشتن پول در بانک بیشتر سود کنید.

بد نیست یادآوری کنیم که شرکت های زیان ده یا شرکت هایی با سود تقسیمی ناپایدار از این قاعده پیروی نمی نمایند.

10- سهام تنها یک مورد سرمایه گذاری است

یک سرمایه گذار هوشمند تمام بازارهای ممکن را زیر نظر دارد. در شرایطی ممکن است بر روی مسکن سرمایه گذاری کند، طلا بخرد یا گاهی با تبدیل کردن دارایی به پول نقد، از خود در مقابل بازار راکد محافظت کند.

بورس روزهای خوب دارد و روزهای بد. خیلی خوب است که بازار بورس را زیر نظر داشته باشیم. اما گاهی می توانیم موارد سرمایه گذاری بهتری پیدا کنیم. از طرف دیگر بازارهای جایگزین (املاک، پول، کالا و انرژی) بر شرایط اوراق بهادار تاثیر می گذارند. به همین علت تنها با خیره شدن به تابلوی معاملاتی نمی گردد به حداکثر هوشمندی دست یافت.

منبع:تجارت نیوز