نظرات جالب مردم درباره حذف صفرهای پول ملی - مجله تور یک روزه

به گزارش خبرنگاران به نقل از شهروند، برای ما بی پول ها هیچ فرقی نمی کند پنج تا صفر از پول مان کم شود یا چهار تا صفر اضافه؛ رحمان ابروهایش را درهم می کشد و بساط پهن شده اش در آن سوی خیابان را نشان می دهد: از ساعت 12 ظهر تا حالا (3 بعدازظهر) فقط 70 هزار تومان فروش کرده ام. در این گرما باید روزی سه تا آب معدنی بخرم و یک چیزی هم برای ناهار بخورم. با پولی که می ماند، نمی توانم خرج روزانه خانواده چهارنفره ام را تأمین کنم. حالا برای من چه فرقی می کند 70 هزار تومان را بگویم 70 تومان؟ مگر این طوری هزینه هایم کمتر می شود؟ رحمان در نزدیکی ایستگاه متروی صادقیه تهران، بساط فروش ظروف مسی دارد. صدایش کمی خش دارد اما آن قدر جان دارد که به گوش راننده تاکسی ها برسد: وقتی تورم همین جور دارد بالا می رود، چه فرقی می کند چندتا صفر از پول حذف شود؟

احمد 52ساله زیر سایه درخت نشسته و منتظر مسافر است. چند سال پیش که دولت ترکیه اقدام به حذف صفر از پول ملی کرد، احمد به این کشور سفر کرده بود: کسی درست به ما نگفته اگر صفر حذف شود، چه اتفاق خاصی می افتد؛ آن طور که من در ترکیه دیدم، یک مدت کوتاهی قیمت ها را پایین می آورد اما دوباره وضع مثل سابق می شود، چون علت گرانی از بین نرفته و دولت همچنان در بیشتر بازارها حضور دارد. برای بی پول ها چندان اهمیت ندارد که قرار است چه اتفاقی برای صفرهای روی اسکناس ها بیفتد اما برخی فروشنده ها که حساب و کتاب شان با ارقام درشت تر است، نظر دیگری دارند.

در چند قدمی احمد، یک مغازه فروش لوازم آرایشی است. صاحب آن پسری جوان است که صدایش از پشت دخل می آید: روزی صدنفر از ما می پرسند این قیمت ها به ریال است یا به تومان؟ اگر صفرها حذف شود، از این سردرگمی خارج می شویم. ماجرای حذف چهارصفر از پول ملی سر دراز دارد. دیروز سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد لایحه مجلس در این خصوص به دلیل برخی ابهامات رد شده است؛ تلاش بانک مرکزی و مجلس برای عملی کردن این لایحه و مخالفت شورای نگهبان در حالی است که بررسی های شهروند از کسبه های مختلف در تهران نشان می دهد جای نظر مردم، در این کشاکش خالی است.

• رندشدن قیمت ها رو به بالا

سوپرمارکت سعید پرمشتری است؛ خودش ماسک زده و پشت دخل ایستاده. در هفته های گذشته، ماجرای حذف چهار صفر از پول ملی را دنبال کرده است اما فکر می کند اگر این سیاست عملی شود، احتمالا قیمت برخی کالاها افزایش پیدا می کند: طی یک ماه اخیر برخی از برندهای مشهور بستنی، قیمت تعدادی از تولیدات شان را حدود 40 درصد گران تر کرده اند؛ مثلا بستنی 5 هزار تومانی شده 7 هزار تومان. وقتی می پرسی چرا؟ می گویند مجوز گرفته ایم. حالا از کجا و چطور نمی دانیم. سعید کارت عابربانک مشتری را روی دستگاه پوز می کشد و مبلغ را می زند؛ فعلا همه معاملات به ریال است: اگر ریال به تومان تبدیل شود، رقم ها کوچک تر می شوند. آن وقت شرکت های بزرگ در نبود نظارت کافی، راحت تر می توانند قیمت هایشان را بالا ببرند چون این اعداد برایشان چیزی نیست؛ در حالی که برای مردم فرق می کند.

تأکید بانک مرکزی بر اجرای سیاست حذف چهار صفر از پول ملی بیشتر به برگرداندن ارزش پول ملی، کاهش فاصله آن با پول های خارجی و کم کردن هزینه چاپ و امحای اسکناس مربوط می شود اما مخالفان می گویند این اقدام درحال حاضر ضرورت ندارد. بهاءالدین حسینی هاشمی، اقتصاددان بانکی معتقد است حذف صفر مزیت های زیادی دارد اما فعلا به دلیل فقدان ثبات در اقتصاد ایران، ضرورت ندارد و دنبال کردن آن ممکن است به افزایش تورم دامن بزند: برای حذف صفر، شرایطی نیاز است که الان در اقتصاد ایران وجود ندارد؛ مثلا نباید حداقل برای یک سال، تورم لجام گسیخته وجود داشته باشد و رونق و تعادل به اقتصاد برگشته باشد؛ این درحالی است که اکنون تورم بالای 40 درصد است و تحریم ها نیز همچنان ادامه دارد. دولت هم با کسری بودجه درگیر است که باعث می شود هرسال بین نیم تا یک صفر برشود؛ بنابراین حذف چهار صفر از پول ملی در حال حاضر هیچ ضرورتی ندارد و ممکن است به افزایش تورم هم منجر شود. این احتمال نیز وجود دارد که برخی شرکت های بزرگ، قیمت هایشان را افزایش دهند، چون مبالغ در ظاهر کوچک شده است. حتی اگر این اتفاق هم نیفتد، ممکن است شرکت ها دیگر تمایلی به پایین آوردن قیمت تولیدات شان نداشته باشند.

• بیم برگشتن دوباره صفرها

آفتاب داغ روی آسفالت خیابان پهن شده است. احمد راننده تاکسی است؛ در پیاده رو نشسته و منتظر مسافر است: برای من که درآمد آنچنانی ندارم، فرقی نمی کند چند تا صفر کم شود. مشکل این است که دولت در بازارهای مختلف حضور دارد؛ مسکن، دلار، خودرو و.... وقتی این طوری باشد، تصمیمات مختلفی گرفته می شود که معمولا فایده ای به حال مردم ندارد. ضمن اینکه تا حالا کسی نیامده درست به من بگوید اگر چهار صفر از پول حذف شود، چه فایده ای برای من و خانواده ام دارد؟ یا اینکه چه تأثیری بر قیمت ها یا هزینه ها می گذارد؟ دولتی بودن اقتصاد ایران چالشی است که در سال های اخیر برای رفع آن برنامه هایی به اجرا درآمده است که یکی از آنها واگذاری شرکت ها به بخش خصوصی است؛ اما چون این بخش قدرت کافی ندارد و حمایت ها نیز آن طور که کارآفرینان می گویند به اندازه نیست، عملا واگذاری ناقص مانده است. حسینی هاشمی هم بر لزوم تقویت بخش خصوصی تأکید دارد: نباید فراموش کنیم حذف چهار صفر حتما به معنای ارزان شدن قیمت ها نیست. در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که با اجرای سیاست حذف صفرها تورم بیشتر رشد کند و صفرها دوباره برشود. چون باعث کاهش بیشتر قدرت خرید مردم می شود. حذف صفر از پول ملی باید در یک اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد شکل بگیرد؛ نه در مالی که بخش های مختلفش در انحصار دولت است.

• دغدغه واقعی یا غیرواقعی

به جای این کارها گرانی را کاهش دهند یا برای جوان ها کار پیدا کنند. داود فست فودی دارد و خبرهای مربوط به حذف چهار صفر از پول ملی را کم و بیش شنیده اما اهمیت آنچنانی برایش ندارد: چه سودی به حال من دارد؟ درآمدم آن قدر نیست که بخواهم به این چیزها فکر کنم. در چند قدمی فست فودی، یک میوه فروشی هست. صاحب آن در پشت کوهی از گوجه سبز و توت فرنگی و پلاستیک های نارنجی پنهان شده است: شاید با حذف صفر، ارزانی بشود. حالا یک بار امتحان کنند ببینیم چطور می شود. مشتری تعجب می کند و ادامه حرفش را می گیرد: همه چیز گران تر می شود؛ ارزانی کجا بود؟ چون قیمت ها کمتر می شود، همه فکر می کنند ارزشش پایین تر آمده برای همین راحت تر گران می کنند. بهاءالدین حسینی هاشمی هم معتقد است که حذف صفر دغدغه مردم نیست و آنها بیشتر به فکر کاهش گرانی و اشتغال زایی هستند: دولت باید در شرایط ثبات مالی دست به حذف چهار صفر بزند؛ این کار حتما لازم است اما وقتی اقتصاد به تعادل رسیده باشد.

• حذف صفرها نیازمند ثبات است

لوازم آرایشی در رنگ های مختلف پشت ویترین شیشه ای چیده شده اند. چند نفر در مغازه کار می کنند؛ یک نفر روی چهارپایه ایستاده و مشغول چیدن وسایل در قفسه هاست. پسری جوان تی دست گرفته و دیگری پشت دخل ایستاده؛ او موافق حذف صفر است: روزی صد نفر از ما می پرسند قیمت های شما به ریال است یا به تومان؟ اگر صفرها حذف شود، حساب و کتاب ما راحت تر می شود و از سردرگمی درمی آییم. البته به نظر من فرقی در قیمت ها نمی کند؛ نه گران می شود نه ارزان، فقط در ظاهر کوچک می شود و کار ما را در حساب و کتاب راحت تر می کند. سادگی در انجام معاملات مالی یکی از مهم ترین اتفاقاتی است که در کنار کاهش هزینه های چاپ پول از راه حذف چهار صفر اتفاق می افتد؛ حسینی هاشمی هم بر این موضوع تأکید دارد اما یک شرط می گذارد: حجم پول الان زیاد است و محاسبات را خیلی سخت کرده. وقتی صفرها حذف شود، این محاسبات ساده تر می شود. همچنین هزینه های چاپ اسکناس هم کاهش پیدا می کند. استفاده از مسکوکات هم که در حال حاضر عملا کارایی ندارند و ارزش ذاتی شان بیشتر از ارزش رقمی شان شده است، دوباره رونق می گیرد. با همه اینها حذف صفر باید زمانی اتفاق بیفتد که تورم بالا نباشد و اقتصاد به ثباتی نسبی رسیده باشد. این شرایط در حال حاضر در اقتصاد ایران وجود ندارد. داود که در حال چیدن لوازم آرایشی در قفسه هاست، صدای سعید را از پشت دخل می شنود و ادامه حرف را می گیرد: گران شدن قیمت ها آن قدرها به این چیزها ربط ندارد. هر کسی عشقش بکشد، گران می فروشد و هر کسی هم عشقش نکشد، ارزان.