دستور رییس جمهور برای حراست از باغات قزوین - مجله تور یک روزه

جهت دریافت خدمات نکات طراحی ویلا با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، مرکز آنالیز های استراتژیک ریاست جمهوری بنا به اهمیت باغستان قزوین به عنوان یک میراث ملی که تخریب آن پیامد های زیست محیطی، مالی و اجتماعی فرا استانی دارد، گزارشی را در این باره تهیه نموده است. این گزارش به استحضار رئیس جمهور رسید و وی خطاب به وزیر جهاد کشاورزی و وزیران محترم کشور، نیرو، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، رییس سازمان حفاظت محیط زیست و استاندر قزوین دستور داد تا از باغات قزوین حراست گردد.

پس از نابودی باغستان سنتی قزوین در پهنه شمالی آن در دهه های 50 و 60، در حال حاضر فرایند های اقتصاد سیاسی شهری به سمتی نابودی پهنه شرقی باغستان عمل می نماید. اینک، حفاظت از باغستان سنتی به یکی از موضوعات چالشی در استان قزوین بدل شده است.

1. مهم ترین عوامل زوالِ باغستان سنتی قزوین

عامل اصلی تخریب باغستان در حال حاضر اقتصاد سیاسی زمین شهری است. تا زمانی که فراوری رانت به وسیله تغییر کاربری زمین ممکن است، صاحبان اراضی از راه های قانونی و غیرقانونی، روابط رسمی و غیررسمی، مذاکرات علنی یا پشت پرده تغییر کاربری اراضی باغستان را رقم می زنند. عوامل درجة دوم و فرعیِ تخریب باغستان موارد زیر است:

کمبود آب

آتش سوزی های مکرر

پروژه های غیرضروریِ جاده کشی و تعریض جاده ها داخل محدودة باغستان

تضعیف سازمان یابی سنتی باغداران

رشد کالبدی شهر قزوین به سمت باغستان

2. تحلیل

در عوامل درجه دوم نیز نقش دستگاه های اجرایی و نهاد برنامه ریزی در سطح استان قابل ردیابی است: کمبود آب معلولِ مسدود کردن کانال های آب در جریان رشد شهر، برداشت آب از بالادستِ رودخانه ها توسط شهرداری برای آبیاری پارک جنگلی، برداشت آب توسط ویلا ها در بالادست، و پایین رفتنِ بستر رودخانه ها به علتِ برداشتِ ماسه توسط بهره برداران خصوصی، … است. آتش سوزی های عمدی در باغستان به انگیزة اخذ تغییر کاربری و آتش سوزی های غیرعمدی به علت رهاشدگی باغاتِ کنارِ جاده ها توسط مالکان است که خود عمدتاً معلولِ پیدا شدنِ انگیزة زمین فروشی است. توسعه جاده ها در داخل باغستان نیز انگیزة زمین فروشی را در مالکان باغاتی که کنار جاده قرار می گیرند ایجاد می نماید. آتش سوزی ها عمدتاً در کنار جاده ها رخ می دهند. در تضعیف نهاد اجتماعی باغستان نیز مدیریت شهری نقش دارد. از سال ها پیش دلالان، کسانی که باغ را به انگیزة تغییر کاربری می خرند، به جمع باغداران وارد شده اند. آن ها باغدار نیستند، باغ ها را رها می نمایند و از همیاری ها و امور مشارکتی باغستان اجتناب می نمایند. به علاوه شهرداری می تواند با کنترلی که بر توزیعِ آب حاصل نموده است، در سازمانِ اجتماعی باغستان اختلال ایجاد کند.

3. راه چاره حفظ و احیاء باغستان

ممنوعیت تغییر کاربری: هر گونه تغییر کاربری در حاشیه یا عمق باغستان در هر کمیسیونی (نظیر کمیسیون ماده پنج) ممنوع گردد. همچنین از وارد کردن اراضی حریم شهر به محدودۀ شهر ممانعت گردد.

اصلاح تقسیم مسئولیت میان بخش دولتی-عمومی و بخش تعاونی-خصوصی: فعالیت های مربوط به باغستان سنتی شامل سه دسته از اقدامات است:

فعالیت های حیاتی باغستان: فعالیت هایی که به طور تاریخی و سنتی توسط اهالی باغستان انجام می شده است (هرس درختان، علف زنی، کاشت نهال، دفع آفات، آبیاری، …)

مسئولیت های حاکمیتی و قانونی: مانند ثبت جهانی باغستان، جلوگیری از تغییر کاربری، حفاظت از تنوع زیستی، مبارزه با گونه های مهاجم، جلوگیری از تخریب انهار و برداشت آب در بالادست، تأمین حق آبۀ باغستان.

مسئولیت های حمایتی: نظیر تحقیق در مورد روش های دفع آفات و اطفاء حریق.

در حال حاضر شهرداری در فعالیت های حیاتی باغستان ورود نموده است. حکومت محلی باید از فعالیت های اجرائی در حوزۀ باغستان به نفع نهاد اجتماعی باغستان (تعاونی باغداران) عقب نشینی کند. دولت در نقش های نظارتی، حاکمیتی، و نقش های اجرائیِ غیرقابل واگذاری به حفاظت از باغستان یاری کند.

فنس کشی: فنس کشی برای تأمین امنیت باغستان در برابر بعضی تخریب ها و ممانعت از دزدی محصول روی مرز بیرونی کلِ باغستان لازم است. فنس کشی در داخل باغستان همچنان ممنوع خواهد بود.

مسدود کردن جاده گاز: این جاده برای استفادۀ باغداران و پیاده روی عموم در نظر گرفته گردد.

تأمین آب: قطع برداشت از آب باغستان در بالادست؛ انتقال آب از تصفیه خانۀ فاضلاب به باغستان سنتی؛ مجوز برداشت از چاه های آب در باغستان.

ایجاد باغ اشتراکی: تغییر کاربری اراضی تملک شدة باغستان توسط شهرداری، به هر کاربری دیگری حتی فضای سبز طبق قوانین متعدد از جمله قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی ممنوع است. این ممنوعیت باید محترم شمرده گردد و تحت هیچ شرایطی و با هیچ مصوبه ای نقض نگردد. ادارۀ این باغ ها به تعاونی ای متشکل از عموم مردم شهر سپرده گردد. این الگو در بعضی کشور ها تجربه شده است و از آن با عنوان باغ اشتراکی یا باغ اجتماع یاد می گردد.