ترکیه و تبعات تنش در دریای سیاه - مجله تور یک روزه

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، ظاهراً برای آمریکا و ناتو، هیچ بهانه ای بهتر و مناسب تر از اوکراین نیست تا با اتکا به این بهانه، در منطقه دریای سیاه، دست به قدرت نمایی زنند و بخواهند بر روسیه فشار بیاورند.

دولت جو بایدن نشان داده که به شکلی بی سر و صد، به دنبال یک موازنه جدید است که چین و روسیه را در شرایط سختی قرار دهد و یکی از ابزارهایی که در این راستا مورد استفاده قرار می گیرد، سوابق اختلاف بین روسیه و اوکراین، کریمه و دونباس است.

حرکت ناوهای آمریکا و تماس پوتین با اردوغان

در شرایطی که تنش بین روسیه و اوکراین بالا گرفته، ترکیه به طور رسمی به روسیه اطلاع داده که دو ففرایند ناو جنگی آمریکا به نام های روزولت و دونالد کوک، در چهارچوب قوانین بین المللی به سمت دریای سیاه در حرکت هستند و در روزهای آینده به وسیله تنگه بسفر به دریای سیاه وارد می شوند. در همین حال، وزیر دفاع روسیه نیز روز پنجشنبه اعلام نمود، بیش از 10 ناو و ناوچه این کشور برای یک رزمایش نظامی، از دریای خزر به دریای سیاه منتقل شده اند.

اعلام این خبر، همزمان شده با انتشار خبر سفر رئیس جمهور اوکراین به ترکیه و شاید به همین خاطر است که ولادیمیر پوتین، گوشی تلفن را برداشته و با همتای ترک خود تماس گرفته است.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در گفتگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، اوکراین را به این متهم نموده که در منطقه دونباس دست به مجموعه ای از اقدامات تحریک آمیز و خطرناک زده است.

وقتی که زلنسکی به خط مقدم می رود

تشدید کوشش های دیپلماتیک برای کاهش تنش میان روسیه و اوکراین و ممانعت از بروز جنگ و درگیری نظامی ادامه دارد. اما پادرمیانی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و درخواست او برای کاهش شمار نظامیان روس در مرز اوکراین نه تنها نتیجه بخش نبود، بلکه روسیه را خشمگین تر کرد و وزیر دفاع کابینه پوتین اعلام نمود که مسکو برای کاهش نیرو در مرز اوکراین، از کسی دستور نمی گیرد.

به موازات آن، ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز روز پنجشنبه، با لباس نظامی و جلیقه ضدگلوله برای بازدید از جبهه های شرقی به منطقه دونتسک رفت.

زلنسکی در توییتی، نوشت: دو روز در خط مقدم بودم. در جایی که سرنوشت اوکراین در حال رقم خوردن است. دو روز با قهرمانانی بودم که از ما و شما محافظت می نمایند. من در این دو روز، بار دیگر متقاعد شدم که هیچ کس نخواهد توانست ما را شکست دهد.

یکی دیگر از اتفاقات مهم مرتبط با تنش بین روسیه و اوکراین، تکرار درخواست زلنسکی، برای عضویت اوکراین در ناتو بود. او اعلام نمود که تنها راه نجات اوکراین، این است که از سوی ناتو، به عنوان عضوی رسمی پذیرفته شود.

زلنسکی، سرعت دادن به فرایند عضویت اوکراین در ناتو را تنها راه سرانجام جنگ با جدایی طلبان هوادار روسیه دانست. اما دیمیتری پسکوف مرد قدرتمند کرملین اعلام نموده که عضویت اوکراین در ناتو، شرایط این کشور را پیچیده تر می نماید. پسکوف همچنین بر این موضوع تاکید نموده که میلیون ها تن از مردم اوکراین، تمایلی به عضویت کشورشان در ناتو ندارند.

سفر زلنسکی به منطقه موسوم به خط مقدم در حالی اجرا شده که روسلان خامچاک رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین اعلام نموده که ادعاهای مبنی بر آماده سازی کی یف، برای حمله به دونباس واقعیت ندارد.

وی گفته که این ادعاها با هدف ایجاد رعب و وحشت در منطقه دونباس مطرح شده و انتشار چنین شایعاتی، کذب محض و کوشش برای تبلیغات منفی و سیاهنمایی است و خواست اوکراین این است که استفاده از راه چاره سیاسی و دیپلماتیک در اولویت بحران قرار بگیرد.

خامچاک در عین حال، بر این مساله تاکید نموده که آزادسازی سرزمین های مورد نظر اوکراین با ابزار نظامی، ممکن است منجر به مرگ تعداد زیادی غیرنظامی شود و چنین چیزی برای اوکراین غیرقابل قبول است .

البته رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین، به این موضوع هم اشاره نموده که ارتباطات نظامی خود را در سطح استراتژیک با ناتو و در بُعد همکاری نیز روابط خود را با دیگر کشورهای دریای سیاه تقویت نموده اند .

خامچاک پیشرفت کی یف در راستا یورو- آتلانتیک را مهم دانسته و آن را حق حاکمیت اوکراین می داند و معتقد است که روسیه حق دخالت در این مورد را ندارد.

از کریمه تا دونباس

اقدام روسیه برای چسباندن کریمه به خاک خود، یکی از مهم ترین نقاط اختلاف بین روسیه و غرب متشکل از آمریکا، اروپا و ناتو است. اما حالا، علاوه بر کریمه، دونباس نیز به یک دردسر جدید تبدیل شده است.

البته سابقه اهمیت منطقه دونباس برای روسیه و اوکراین به جنگ های شرق باز می شود که در سال 2021 میلادی شروع شد. در آن دوران، پس از پیروزی در جریان موسوم به انقلاب میدان، طرفداران غرب صاحب قدرت شدند و سقوط دولت ویکتور یانوکویچ، رئیس جمهوری نزدیک به روسیه، موجب خشم مسکو شد.

نمایندگان مجلس جدید اوکراین، سرمست از پیروزی خود، دوره قانون کنار نهادن زبان روسی به عنوان دومین زبان رسمی کشور را تصویب کردند. به دنبال این اقدام، بخش مهمی از شهفرایندان و جریان های سیاسی روس زبان شرق، این اقدام مجلس را همچون تهدیدی علیه خود قلمداد نموده و با حمله به نیروهای دولت مرکزی، کنترل بخشی از شرق اوکراین را در دست گرفتند و چنین شد که جمهوری های خودمختار دونتسک و لوهانسک را تشکیل دادند.

تهدید روسیه در خصوص دونباس

حالا بیش از هر زمان دیگری، منطقه دونباس برای روسیه اهمیت پیدا نموده است. دیمیتری کوزاک معاون دفتر رییس جمهوری روسیه، به منظور بیان مواضع مسکو در خصوص این منطقه اعلام نمود:با توجه به ابعاد مناقشه مسلحانه در منطقه دونباس، مسکو به طور جدی، به دفاع از اتباع خود در این منطقه ادامه می دهد. در نتیجه، شروع یک جنگ گسترده در منطقه دونباس از طرف کی یف، زیان بار و به مثابه سرانجام عمر اوکراین خواهد بود. اگر اوکراین بخواهد در آنجا بجنگد، به پیشانی خود، شلیک نموده است.

این سخنان مقام مسئول در دفتر پوتین در حالی بیان شده که هزاران نفر از ساکنان روس تبار درجمهوری های خودخوانده دونتسک و لوگانسک در منطقه دونباس در شرق اوکراین، در سالهای اخیر تابعیت روسیه دریافت نموده و حالا همه آنان اتباع روسیه محسوب می شوند.

نگرش ترکیه به اوکراین

جبهه گیری آمریکا و ناتو در برابر روسیه در منطقه دریای سیاه و استفاده از ظرفیت های اوکراین برای اعمال فشار بر مسکو، تابلوی سیاسی مه آلودی پدید آورده و در این زمان، ترکیه نیز در دو سال اخیر، به اوکراین، نزدیک و نزدیک تر شده است.

فروش پهپادهای نظامی ترکیه به اوکراین و ارتقای سطح روابط مالی بین ترکیه و اوکراین، یکی از مهم ترین گام های سیاست خارجی آنکارا در دو سال گذشته بوده است.

اگر چه دوستی با اوکراین، برای ترکیه کم دردسر نیست، اما واقعیت این است که تیم اردوغان، فواید خاصی در توسعه این روابط می بیند. چرا که پیش از هر چیز، می تواند در همکاری با دولت اوکراین، حفظ حقوق تاتارهای کریمه را به عنوان یک ابزار نفوذ فرهنگی و قومی مهم، تقویت کند.

دوم این که در هر حال، ترکیه و اوکراین در حوزه دریای سیاه، منافع امنیتی مشترکی دارند و تقویت این رابطه، نه تنها موجب افزایش قدرت ترکیه در سواحل دریای سیاه خواهد شد، بلکه موجب آن می شود که بازار مصرف بزرگی و مستعدی در اختیار بخش صادرات ترکیه باشد.

اما طبیعتاً، رسیدن به چنین اهدافی برای ترکیه چندان آسان هم نیست و اتفاقاً، حمایت تمام قد ترکیه از اوکراین، می تواند تبعات و لطماتی نیز داشته باشد. به عنوان مثال، ترکیه همین حالا هم، با وجود آن که در چندین حوزه با روسیه روابط حسنه ای برقرار نموده، هنوز هم در دو پفراینده مهم سوریه و لیبی، با مسکو اختلاف نظر جدی دارد.

ترکیه چه خواهد نمود؟

ولادیمیر زلنسکی امروز به منظور شرکت در نهمین نشست شورای عالی راهبردی ترکیه - اوکراین، مهمان استانبول است و در ملاقات با اردوغان، علاوه بر موضوع همکاری های مالی بین دو کشور، با او در خصوص ناتو، دریای سیاه و تحرکات روسیه نیز صحبت خواهد نمود. همزمانی سفر زلنسکی به ترکیه با امکان فرا رسیدن روزهای پرتنش در دریای سیاه، توجه رسانه های ترکیه را به سوی خود جلب نموده است.

روزنامه قرار از روزنامه های نزدیک به خط فکری گل - داود اوغلو، امروز در صفحه نخست خود، دونباس را معادل کریمه تلقی نموده و روسیه را متهم به کوشش برای تجزیه اوکراین نموده است.

در سرانجام باید گفت، روابط ترکیه و روسیه در شرایط حساس و خاصی قرار گرفته و منافع مشترک مهمی در راستا روابط آنکارا - مسکو ایجاد شده که بعضی از مهم ترین این منافع عبارتند از:

1.تداوم همکاری ترکیه و روسیه در ترک استریم.

2.ساخت نیروگاه هسته ای آک کویو به دست مهندسین روسی.

3.همکاری بین ترکیه، روسیه و جمهوری آذربایجان در جنوب قفقاز و کانال نخجوان - باکو.

4.همکاری در حوزه دفاعی موشکی اس 400 و همکاری احتمالی در خصوص جنگنده های سوخو.

5.سود مالی کلان بخش توریسم، کشاورزی و پیمانکاران ترکیه در تداوم همکاری با روسیه.

شواهد نشان می دهد که کفه ترازوی منافع ترکیه - روسیه، بسیار سنگین تر و حیاتی تر از موضوع اوکراین است و حمایت تمام و کمال ترکیه از اوکراین و دفاع از این کشور در برابر روسیه، بسیار دور از ذهن به نظر می رسد.

،